Πώς συμπεριφερόμαστε με τους ”αγνώστους”? 10 βήματα για να διδάξουμε στα παιδιά μας την έννοια του αγνώστου.
- psixologiaadmin
- 24.10.2019
- 0 Comment
- Άρθρα
- Παραμένουμε ψύχραιμοι και αποφεύγουμε να μεταφέρουμε στο παιδί μας τον πανικό μας
Αποφεύγουμε δηλώσεις όπως για παράδειγμα: ”ένας άγνωστος θα σου κάνει κακό”, ”σκοτώνουν μικρά παιδιά”, ”απαγάγουν παιδάκια”, ”ένας άγνωστος μπορεί να σε πάρει μακριά από εμένα”, ”μπορεί να μην σε ξανά δω ποτέ” και πολλές άλλες τρομακτικές περιγραφές.
- Body safety
Ξεκινώντας την συζήτηση για την έννοια του αγνώστου, χρειάζεται να συζητήσουμε πρώτα για την ασφάλεια, γενικότερα. Αυτό μπορεί να γίνει από την ηλικία των 2-3 χρονών.
Όταν πάμε μια βόλτα με το παιδί ζητάμε να μας ακολουθεί ή να βρίσκεται κοντά μας. Μαθαίνουμε στο παιδί για το σώμα του, τα γεννητικά όργανα και φυσικά συζητάμε για το ότι δεν είναι εντάξει να μας αγγίξει ο οποιοσδήποτε εκεί. Συζητάμε για τον νόμο του εσώρουχου: ότι δεν επιτρέπεται σε κανέναν να μας αγγίζει εκεί που φοράμε το εσώρουχο μας εκτός εάν είναι η μαμά ή ο μπαμπάς και μόνο για τις ανάγκες του μπάνιου και της υγιεινής μας.
- Συζητάμε την έννοια του αγνώστου
Προτού ξεκινήσουμε μια τέτοια συζήτηση με το παιδί μας, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει την έννοια του αγνώστου. Συνήθως τα παιδιά είναι έτοιμα να συζητήσουν αυτό το θέμα γύρω στα 4.
Ξεκινάμε κάνοντας την ερώτηση ”γνωρίζεις τι σημαίνει άγνωστος?” Αν το παιδί μας δεν είναι σίγουρο, μπορούμε να του πούμε ότι ένας άγνωστος είναι οποιοσδήποτε άνθρωπος δεν γνωρίζουμε. Για να αποφευχθεί ο φόβος του παιδιού άσκοπα, τονίζουμε ότι ένας ξένος δεν είναι απαραιτήτως καλός άνθρωπος ή κακός άνθρωπος – είναι απλά κάποιος που δεν γνωρίζει. Μπορούμε να αναφέρουμε το εξής: ”Ένας ξένος μπορεί να είναι ωραίος ή όχι, ακριβώς όπως ένα σκυλί που δεν γνωρίζουμε”.
Επίσης, εξηγούμε την διαφορά των ανθρώπων που ”δεν ξέρει καθόλου”, των ανθρώπων που ”γνωρίζει λίγο” και των ανθρώπων που είναι ”ασφαλές”. Επικεντρωνόμαστε στην κατηγορία των ανθρώπων που είναι ”ασφαλές” π.χ μαμά, μπαμπάς, παππούς, γιαγιά, θείος και θεία.
- Αποφεύγουμε να λέμε στο παιδί να ΜΗΝ μιλάει με αγνώστους.
Έχετε σκεφτεί ποτέ το ενδεχόμενο να χαθεί ή να χρειαστεί για κάποιο λόγο βοήθεια από κάποιον ενήλικα και να εφαρμόσει κατά γράμμα την συμβουλή μας; Μέσα από την δική μας καθοδήγηση και εφαρμόζοντας τα υπόλοιπα βήματα, το παιδί μας θα μπορεί να κρίνει από μόνο του πότε πρέπει να μιλάμε σε αγνώστους και πότε όχι. Για παράδειγμα, δεν μιλάμε σε αγνώστους οι οποίοι μας πλησιάζουν ”χωρίς λόγω” καθώς βρισκόμαστε έξω από το σχολείο και περιμένουμε την μαμά ή τον μπαμπά να έρθει να μας πάρει.
- Αναφέρουμε στα παιδιά ποιούς ενήλικες μπορεί να εμπιστευτεί.
Εκτός από παππούδες, γιαγιάδες και θείους δίνουμε στο παιδί μερικά παραδείγματα ενηλίκων τους οποίους μπορεί να εμπιστευτεί και οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν το παιδί. Ένας άλλος έμπιστος γονέας (γονέας κάποιου φίλου του παιδιού) ή ένας δάσκαλος (που ήδη γνωρίζει). Επιπλέον περιγράφουμε στο παιδί πως είναι εμφανισιακά οι φύλακες του σχολείου, καλό θα είναι να τους γνωρίσουμε μαζί με το παιδί για να ξέρει ποιοί είναι, πώς μοιάζουν οι σεκούριτι σε ένα κατάστημα, πώς μοιάζουν τα άτομα που δουλεύουν σε ένα κατάστημα (φοράει την ίδια στολή με τους υπόλοιπους ή κάθεται στην ταμιακή μηχανή), ώστε να είναι έτοιμο να αναγνωρίσει ποιοί είναι οι άγνωστοι οι οποίοι όμως είναι ασφαλές και μπορούν να τον βοηθήσουν σε έκτακτη ανάγκη.
- Βάζουμε κανόνες και σχεδιάζουμε ένα πλάνο με το τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε με τους αγνώστους.
Εάν χάσουμε την μαμά ή τον μπαμπά στο μπακάλικο τί κάνουμε; Για παράδειγμα: ”Πηγαίνουμε εκεί που πληρώνουμε για τα πράγματα που αγοράσαμε, λέμε ότι έχουμε χαθεί, στον υπάλληλο που κάθετε στο ταμείο και το όνομα μας, και δεν απομακρυνόμαστε μέχρι να έρθει η μητέρα ή ο πατέρας να μας πάρουν” .
Κάνουμε σαφές ότι δεν πηγαίνουμε πουθενά με έναν άγνωστο.
Μεταφέρουμε επίσης στο παιδί ότι είναι ΕΝΤΑΞΗ να πούμε στον άγνωστο ότι δεν πρέπει να μιλάω σε έναν άγνωστο.
6. Αποφεύγουμε προτάσεις όπως: «Άφησέ την/τον να σε φιλήσει, φίλησέ την/τον κι εσύ!»
Λόγω κουλτούρας νομίζουμε ότι έτσι δείχνουμε ευγένεια. Τα παιδιά μας χρειάζεται να μάθουν, ότι συνήθως όταν συναντούμε κάποιον γνωστό μας, τον χαιρετάμε, κάποιες φορές τον αγκαλιάζουμε ή τον φιλάμε, μιλάμε μαζί του. Θα πρέπει όμως όλοι μας να το κάνουμε επειδή το θέλουμε και όχι γιατί μας το ζητάνε. Όταν δεν το θέλουμε, δεν το κάνουμε. Γιατί να στερήσουμε στα παιδιά μας το δικαίωμα να επιλέγουν με ποιον και με ποιον τρόπο θα σχετιστούν με τους γύρω τους; Μην φοβάστε ότι τα παιδιά σας θα είναι αγενή ή ότι δεν θα αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες! Τα παιδιά μας θα μάθουν να χαιρετούν και να συνομιλούν με τους γύρω τους όταν μας βλέπουν εμάς να το κάνουμε!!! Δεν είναι ανάγκη να τους το επιβάλλουμε. Τους δίνουμε την ευκαιρία να το κάνουν αυθόρμητα και αυθεντικά όταν το θελήσουν, όταν τους δημιουργηθεί η ανάγκη. Θα το κάνουν σε ανθρώπους που γνωρίζουν και εμπιστεύονται και σε εκείνους που αισθάνονται, ότι μπορούν να εμπιστευτούν. Δεν πρέπει να καθηλώνουμε το φυσικό ένστικτο των παιδιών μας, θα αποτελέσει ένα σπουδαίο όπλο προστασίας για την υπόλοιπη ζωή τους.
- Μαθαίνουμε στο παιδί που βρίσκεται το σπίτι μας!
Γύρω στην ηλικία των 4 χρονών αρχίζουμε να μαθαίνουμε στα παιδιά που βρίσκεται το σπίτι μας. Αρχίζουμε από την περιοχή που βρίσκεται το σπίτι μας και σταδιακά τους μαθαίνουμε τον δρόμο από το σπίτι στο σχολείο, από το σπίτι μας στο σπίτι κάποιου γειτονικού- φιλικού σπιτιού και αργότερα από το σπίτι μας σε ένα κοντινό κεντρικό σημείο.
- Επανάληψη
Επαναλαμβάνουμε τα πιο πάνω, όμως δεν το παρακάνουμε! Μπορούμε απλά να υπενθυμίζουμε στο παιδί τους κανόνες και το πλάνο που μπορεί να ακολουθήσει εάν χαθεί όταν πρόκειται να βρεθούμε σε χώρους με πολλά άτομα γύρω μας ή πριν από ένα ταξίδι.
Extra tip!!!
Ο τρόπος συζήτησης και η γλώσσα που χρησιμοποιούμε είναι ανάλογη με την ηλικία του παιδιού.
Τώνια Κάσινου
Σχολική/ Εκπαιδευτική Ψυχολόγος