Επιλεκτική Αλαλία

• psixologiaadmin
• 26.07.2019
• 0 Comment
• Άρθρα

Επιλεκτική Αλαλία

Η Επιλεκτική Αλαλία συγκαταλέγεται στις Αγχώδεις Διαταραχές, σύμφωνα με το διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM-V, και πρόκειται για μια διαταραχή που έχει την έναρξη της συνήθως πριν την ηλικία των 5 ετών, όμως δύσκολα γίνεται αντιληπτή πριν το παιδί φοιτήσει στο σχολείο. Ο λόγος που γίνεται αντιληπτή η διαταραχή όταν το παιδί φοιτήσει στο σχολείο είναι διότι εκεί αυξάνονται οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και εμφανίζονται οι μαθησιακές επιδόσεις του παιδιού (όπως το να διαβάσει φωναχτά ή να απαντήσει σε ερωτήσεις του εκπαιδευτικού).

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της Επιλεκτικής Αλαλίας είναι:

• Το παιδί παρουσιάζει μόνιμη αδυναμία να μιλήσει σε ειδικές κοινωνικές καταστάσεις, όπου υπάρχει προσδοκία της ομιλίας (π.χ στο σχολείο), ενώ μιλάει σε άλλες περιστάσεις. Πολλές φορές θα δείτε το παιδί που παρουσιάζει επιλεκτική αλαλία, να μιλάει σε συνομήλικους του αλλά όχι σε ενήλικες και σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να το δείτε να μιλάει σε έναν ενήλικα ενώ σε έναν άλλο όχι (π.χ μιλάει στη θεία αλλά όχι στον θείο). Συνήθως στο σχολείο το παιδί μιλάει σε ένα -δύο συμμαθητές του και καθόλου στους εκπαιδευτικούς του.
• Πολλοί γονείς αναφέρουν ότι το παιδί στο σπίτι παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική εικόνα (είναι δραστήριο, φλύαρο κλπ). Μπορεί επίσης, να σταματήσει να μιλάει όταν η μητέρα ή ο πατέρας του μιλάει στο τηλέφωνο, προκειμένου να μην ακούσει την φωνή του το άτομο με το οποίο μιλάνε οι γονείς του.
• Το παιδί μπορεί να εμφανίζεται ως ντροπαλό, φοβισμένο, κοινωνικά απομονωμένο, αρνητικό ή ακόμα και νευρικό.
• Συνήθως, τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία παρουσιάζουν φυσιολογικές γλωσσικές δεξιότητες.
• Συνήθως τα παιδιά χρησιμοποιούν τη μη λεκτική επικοινωνία για να ανταποκριθούν ή να απευθύνουν το λόγο δείχνοντας, γνέφοντας με το κεφάλι τους ή χαμογελώντας.
• Άλλα παιδιά μπορεί να ψιθυρίσουν σε ενήλικες που εμπιστεύονται ή άλλα παιδιά της ηλικίας τους.
• Μπορεί να συνυπάρχουν συμπτώματα όπως νυχτερινή ή μη ενούρηση, τικ, ονυχοφαγία, πιπίλισμα του δαχτύλου, τρέμουλο, ναυτίες, κοιλόπονος κ.α.
• Ορισμένα παιδιά μπορούν να μιλήσουν κανονικά στο τηλέφωνο, με άτομα τα οποία σε άλλες περιστάσεις δεν τους μιλάνε, λόγω της απουσίας της βλεμματικής επαφής πρόσωπο με πρόσωπο.
• Η επιλεκτική αλαλία παρεμποδίζει την επίδοση του παιδιού στην εκπαίδευση, στην εργασία ή στην κοινωνική επικοινωνία.
• Η διαταραχή διαρκεί τουλάχιστον ένα μήνα και δεν περιορίζεται στον πρώτο μήνα έναρξης του σχολείου.
• Η αδυναμία του παιδιού να μιλήσει δεν οφείλεται σε έλλειψη γνώσης ή άνεσης με την ομιλούμενη γλώσσα που απαιτούνται σε κοινωνικές καταστάσεις.
• Η επιλεκτική αλαλία δεν εξηγείται καλύτερα με Διαταραχή της Επικοινωνίας και δεν εμφανίζεται αποκλειστικά στη διάρκεια της πορείας του Αυτισμού, Σχιζοφρένειας ή άλλης Ψυχωσικής Διαταραχής.

Η πορεία του παιδιού με Επιλεκτική Αλαλία

Εάν η διαταραχή εξακολουθεί να εμφανίζεται και μετά την φοίτηση του παιδιού στο δημοτικό σχολείο (6-7 χρονών), τότε θα παρουσιαστούν σημαντικές δυσκολίες τόσο στη μαθησιακή του επίδοση, αφού ο εκπαιδευτικός δεν θα μπορεί να αξιολογήσει την επίδοση του, όσο και στις κοινωνικές του αλληλεπιδράσεις με τους συνομηλίκους του αλλά και με τους εκπαιδευτικούς του.

Συχνά φαίνεται ότι παιδιά με επιλεκτική αλαλία γίνονται στόχος για αρνητικά σχόλια και κοινωνικό αποκλεισμό από τους συνομήλικους τους.

Έρευνες δείχνουν ότι πολλά παιδιά, με κατάλληλη παρέμβαση μπορούν να ξεπερνούν την Επιλεκτική Αλαλία. Επίσης, αρκετά παιδιά με Επιλεκτική Αλαλία πιθανόν να εμφανίσουν και άλλες αγχώδεις διαταραχές όπως Άγχος Αποχωρισμού, Κοινωνική Φοβία και Ειδική Φοβία. Γι΄ αυτό είναι απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωση από Ειδικό Επαγγελματία ώστε να σχεδιαστεί και να ακολουθηθεί η απαραίτητη παρέμβαση.

Πως βοηθάμε το παιδί με Επιλεκτική Αλαλία

Αρχικά χρειάζεται να παραπεμφθεί το παιδί σε Ειδικό Ψυχολόγο (π.χ Σχολικό-Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο) ή Παιδοψυχίατρο προκειμένου να γίνει η διάγνωση και να σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα παρέμβασης για αντιμετώπιση του προβλήματος. Ένα πρόγραμμα παρέμβασης χρειάζεται να περιλαμβάνει συνεργασία μεταξύ οικογένειας- σχολείου- ψυχολόγου.

Δεν υπάρχει μια κοινώς αποδεκτή προσέγγιση που πρέπει να ακολουθήσουμε στην παρέμβαση υπάρχουν όμως κάποιοι κοινοί στόχοι:

1. Η μείωση του άγχους του παιδιού και η ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης του.
2. Η αύξηση της λεκτικής επικοινωνίας σε κοινωνικές καταστάσεις.

Σε γενικές γραμμές πρέπει να θυμόμαστε ότι:

• Πρωταρχικός στόχος δεν είναι να μας μιλήσει το παιδί και δεν το πιέζουμε να μας μιλήσει.
• Μεταφέρουμε στο παιδί ότι θα μας μιλήσει όταν το ίδιο νιώθει έτοιμο και την ανάγκη να το κάνει.
• Εξηγούμε στο παιδί ότι καταλαβαίνουμε τη δυσκολία και τα συναισθήματα που νιώθει όταν προσπαθεί να μας μιλήσει, γνωρίζουμε ότι το θέλει και ότι καταβάλει μεγάλες προσπάθειες γι’ αυτό.

Είναι πολύ σημαντικό να δείξουμε στο παιδί ότι καταλαβαίνουμε το πρόβλημα που αντιμετωπίζει και είμαστε δίπλα του παρά ότι το αγνοούμε!

• Εξηγούμε στο παιδί επίσης, ότι δεν είναι το μοναδικό παιδί στον κόσμο που εμφανίζει αυτή τη δυσκολία, και ότι έχουμε δει και γνωρίσει κι άλλα παιδιά στην ηλικία του που το βρίσκουν δύσκολο να μιλήσουν στο σχολείο και σε κάποιους ενήλικες.
• Πέστε στο παιδί ότι το πρόβλημα αυτό δεν θα διαρκέσει για πάντα. Με επιμονή, προσπάθεια και βοήθεια από εμάς και από τα υπόλοιπα άτομα (αναφέρουμε τα άτομα π.χ. δάσκαλο, ψυχολόγο) σιγά σιγά θα βελτιωθεί. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται το άγχος και η ανησυχία του παιδιού.

Τώνια Κάσινου

Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος