Επαγγελματική Εξουθένωση

• psixologiaadmin
• 26.10.2015
• 0 Comment
• Άρθρα

Αναμφισβήτητα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που στις μέρες μας έχουν ”αρνητική ” σχέση με την εργασία τους και σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά που θα σκεφτήκατε να αντιμετωπίσετε την ”επαγγελματική εξουθένωση”. Παρόλο που η επαγγελματική εξουθένωση δεν αποτελεί ψυχική νόσο εντούτοις, είναι ένα φαινόμενο το οποίο μπορεί να επηρεάσει με τεράστια ευκολία την ζωή ενός ανθρώπου σε πολλούς τομείς. Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε προκειμένου να προλάβουμε τις δυσάρεστες συνέπειες αυτού του φαινόμενου;

Υπομένουμε με στωικότητα
Η πιο συχνή προσέγγιση, αφού αισθανθούμε την επαγγελματική εξουθένωση, είναι να περιμένουμε μέχρι να ”φύγει ” από μόνη της. Μπορεί φαινομενικά να πρόκειται για μια εύκολη στρατηγική, όμως χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Επομένως, πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας την εξής ερώτηση: Είμαι υπομονετικό άτομο; Για πόσο μπορώ να περιμένω μέχρις ότου γίνει καλύτερη η σχέση που έχω με το συγκεκριμένο εργασιακό περιβάλλον; Πρόκειται λοιπόν για μια τακτική η οποία μπορεί να μην βλάψει κανέναν, αλλά επίσης να μην ωφελήσει κανέναν.

Ξεφεύγουμε από όλους και από όλα
Όταν η ”αρνητική” αυτή σχέση με το εργασιακό περιβάλλον μας φέρει στα όρια μας, ίσως είναι ”ανάγκη” να πάρουμε μια άδεια. Μια προσωρινή άδεια με ξεκούραση και χαλάρωση μπορεί να μας δώσει δύναμη ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις στην δουλειά. Μια μικρή αποχή από το εργασιακό μας περιβάλλον, σε μια τέτοια κατάσταση, μπορεί να δώσει μια νέα προοπτική για τη σχέση μας την οποία ποτέ άλλοτε δεν σκεφτήκαμε. Μπορεί επίσης να διαπιστώσουμε ότι τελικά το εργασιακό περιβάλλον δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο ”κακό”, ειδικά όταν το συγκρίνουμε με τις εναλλακτικές δυνατότητες που υπάρχουν εκεί έξω. Μπορεί βέβαια να συμβεί και κάτι άλλο… να ανακαλύψουμε ότι η σχέση μας με το εργασιακό μας περιβάλλον είναι πράγματι πολύ δυσλειτουργική. Σημαντικό βέβαια είναι να γνωρίζουμε ότι το πρόβλημα υπάρχει και το να φύγουμε μακριά δεν θα αλλάξει την κατάσταση. Όταν επιστρέψουμε όλα θα είναι ακόμα εκεί!

Σταματάμε αυτό που κάνουμε
Αν όντως η σχέση μας με το εργασιακό μας περιβάλλον νοσεί και είναι πραγματικά αρνητική, τότε μπορεί ένας προσωρινός χωρισμός να μην είναι αρκετός, και έτσι να χρειάζεται να το εγκαταλείψουμε! Η εγκατάλειψη του εργασιακού περιβάλλοντος μπορεί να μας βγάλει από μια κακή σχέση και μια προσωπική μιζέρια αλλά δυστυχώς δεν μας εγγυάται ότι το επόμενο θα είναι καλύτερο. Επομένως, μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να αποτελέσει μια κακή λύση για την επαγγελματική εξουθένωση. Ίσως χρειαστεί να εφαρμοστεί αφού καμιά άλλη προσέγγιση δεν απέδωσε καρπούς.

Ενημερωνόμαστε!!!
Εάν η σχέση μας με το εργασιακό περιβάλλον όλο και χειροτερεύει και είναι τόσο δυσλειτουργική, ενδεχομένως να παρουσιάσουμε κάποιες συναισθηματικές επιπτώσεις. Το να συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό (Οργανοσιακό- Εργασιακό Ψυχολόγο, Κλινικό Ψυχολόγο ή Συμβουλευτικό Ψυχολόγο) μπορεί να είναι η καταλληλότερη λύση. Η επίσκεψη σε ένα ειδικό μπορεί να αποτελέσει το πρώτο και ασφαλέστερο βήμα στην ανάκαμψη από την επαγγελματική εξουθένωση.

Ανακαλύπτουμε περί τίνος πρόκειται
Ας κάνουμε μια κύρια ερώτηση στον εαυτό μας: Γιατί είμαστε σε αυτό το εργασιακό περιβάλλον; Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο με την συγκεκριμένη δουλειά που την κάνει να αξίζει τον κόπο, παρά τους παράγοντες πρόκλησης άγχους; Εάν ο οργανισμός προσανατολίζεται ένθερμα στην αποστολή του, με αξίες που συμμεριζόμαστε, μπορεί να γίνει ένας ευχάριστος χώρος για εργασία. Χρειάζεται να βάλουμε τα πράγματα κάτω και να τα αξιολογήσουμε. Ποιοί είναι οι δικοί μας στόχοι και αποστολή και ποιοί του οργανισμού. Αυτό βέβαια μπορεί να επιτευχθεί πιο εύκολα με την βοήθεια κάποιου ειδικού (Οργανοσιακό- Εργασιακό Ψυχολόγο, Κλινικό Ψυχολόγο ή Συμβουλευτικό Ψυχολόγο).

Δημιουργούμε ένα ευχάριστο χώρο
Είναι σημαντικό ο χώρος στον οποίο δουλεύουμε να έχει την δική μας αισθητική, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να διαμορφώσουμε τον εργασιακό μας χώρο με το δικό μας στυλ, μπορούμε όμως με κάποιες μικρές και διακριτικές πινελιές να αλλάξουμε την ”αρνητική” διάθεση μας. Έρευνες έχουν δείξει ότι ένας όμορφος και φιλόξενος χώρος φτιάχνει τη διάθεση και συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας. Για παράδειγμα, μπορούμε να τοποθετήσουμε στο χώρο του γραφείου μας λουλούδια, μια εικόνα ενός αγαπημένου μας τοπίου (που μπορεί να το έχουμε συνδέσει με όμορφες εμπειρίες), ή ενός αγαπημένου μας προσώπου (τα παιδιά μας ή/ και τον/την σύζυγο μας), ακόμη μπορούμε απλά να τοποθετήσουμε το αγαπημένο μας χρώμα.

Συμπερασματικά, όταν μια σχέση δεν είναι όπως θα θέλαμε, συνήθως έχουμε την τάση να αποδίδουμε την ευθύνη και το φταίξιμο είτε στον εαυτό μας είτε σε εκείνον με τον οποίον έχουμε την ”κακή σχέση”. Αντί αυτού, θα ήταν πιο δημιουργικό εάν επικεντρωνόμασταν στο τι θα μπορούσαμε εμείς να κάνουμε προκειμένου να αλλάξει αυτή η σχέση.

Να κάνουμε τον εαυτό μας καλύτερο
Μπορούμε με κάποιο τρόπο να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στην δουλειά μας; Ίσως εάν αποκτήσουμε νέες δεξιότητες ή να βελτιώσουμε τον τρόπο που συνεργαζόμαστε με άλλα άτομα; Υπάρχουν ευκαιρίες για εκπαίδευση μέσα στον οργανισμό ή έξω από αυτόν (σεμινάρια, βιβλία αυτοβοήθειας κτλ) που θα μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε προκειμένου να βελτιώσουμε τον εαυτό μας και την σχέση μας με τον οργανισμό; Θα μπορούσαμε να ζητήσουμε την βοήθεια ενός ειδικού (Συμβουλευτικού ή Κλινικού Ψυχολόγου) προκειμένου να μας βοηθήσει σε όλο αυτό;

Αλλαγές στις συνθήκες εργασίας
Κάνοντας αλλαγές όπως μια διαπραγμάτευση για αλλαγή θέσης ή αρμοδιοτήτων μπορεί να βοηθήσουν στην ”αρνητική” σχέση που έχουμε με τον οργανισμό. Η επικοινωνία με την διεύθυνση του οργανισμού είναι ένα βήμα δύσκολο αλλά απαραίτητο σε κάποιες περιπτώσεις. Συζητώντας το πρόβλημα με κάποιο προϊστάμενο μπορεί να υπάρξει αναδιάρθρωση της σχέσης, να προσδιοριστεί τι μπορεί να αλλάξει και τι όχι. Με αυτή την προσέγγιση είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξει η ανάγκη για συμβιβασμούς και από τις δύο πλευρές, ή ακόμη να εγκαταλειφθούν κάποια όνειρα και μελλοντικοί στόχοι. Αυτό βέβαια θα γίνει αφού καταλάβουμε ότι αυτή η σχέση είναι σημαντική για εμάς και αξίζει η προσπάθεια να βελτιωθεί και δεν χρειάζεται να την εγκαταλείψουμε για κάποια άλλη.

Τώνια Κάσινου
Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος

Βιβλιογραφία: Leiter, M. , & Maslach, C. (2005). Πώς να αντιμετωπίσετε την επαγγελματική εξουθένωση- Burnout. Έξι στρατηγικές για να βελτιώσετε τη σχέση σας με την εργασία